Wat is kamillethee precies en waar komt het vandaan?
Kamillethee is een van die oude bekenden in de kruidenthee-familie. Gemaakt van de gedroogde bloemen van de Matricaria chamomilla (ook wel echte kamille genoemd), heeft deze thee een lange geschiedenis van medicinaal gebruik. Al sinds de tijd van de oude Egyptenaren en Grieken werd kamille geprezen om haar kalmerende, ontstekingsremmende en krampstillende eigenschappen. Het werd toen vaak toegepast in zalven, dampbaden of als aftreksel, zoals we het vandaag ook nog drinken.
De smaak van kamillethee is zacht, bloemig en een beetje zoet. Er zit een tikkeltje iets in dat doet denken aan appel – niet voor niets noemden de Grieken de plant ‘chamaimēlon’, wat ‘appel op de grond’ betekent. En inderdaad, de geur van verse kamillebloemen doet je even denken aan een rijpe appel die in het gras is gevallen 🍏.
Vandaag wordt kamille overal in Europa en Noord-Amerika gekweekt. Het is een makkelijke plant die zelfs in een bloempot op een balkon vrolijk haar witte bloemetjes laat zien. Kamillethee wordt meestal gemaakt van de bloemhoofdjes, die je kunt drogen en bewaren, of kant-en-klaar in theezakjes kunt kopen. Al is de losse vorm – als je het mij vraagt – nét dat tikkeltje rijker van smaak en geur.
De rustgevende werking van kamillethee: meer dan volkswijsheid?
Kamille staat vooral bekend om haar rustgevende werking. En dat is niet zomaar volksgeloof. Verschillende wetenschappelijke studies hebben de kalmerende effecten van kamille onder de loep genomen. Zo blijkt dat kamille verbindingen bevat zoals apigenine, een antioxidant die zich bindt aan receptoren in de hersenen en een licht verdovend, angstremmend effect kan hebben. Niet voor niets is kamillethee een geliefd drankje voor wie ’s avonds moeilijk in slaap valt 😴.
Zelf drink ik kamillethee vaak in de late namiddag of avond, liefst in een groot, warm kopje met een lepeltje honing. Er is iets troostends aan dat ritueel – alsof je jezelf toestemming geeft om langzaam de dag los te laten. Mensen met stressklachten, spanningshoofdpijn of een opgejaagd gevoel hebben vaak baat bij een rustig moment met kamille. Niet omdat het een wondermiddel is, maar omdat het een rustpunt inbouwt. En dat alleen al, geloof me, doet soms meer dan je denkt.
Daarnaast werkt kamille ook licht spierontspannend. Mensen met menstruatiekrampen, spanningen in de buik of rusteloze benen ’s avonds kunnen baat hebben bij een warme tas kamillethee. En het mooiste? Je hoeft er geen bijsluiter voor te lezen of bang te zijn voor verslavende effecten. Kamille is mild, zacht en betrouwbaar – een soort thee die op de achtergrond blijft maar tegelijk goud waard is.
Helpt kamillethee ook bij spijsverteringsklachten?
Een van de grootste troeven van kamille ligt in de ondersteuning van de spijsvertering. Een opgeblazen gevoel, lichte misselijkheid, zure oprispingen of een krampende buik: het zijn allemaal klachten waarbij kamillethee verlichting kan bieden. De plant bevat natuurlijke stoffen die de spieren in het maag-darmkanaal helpen ontspannen en tegelijk ontstekingsreacties temperen.
Na een zware maaltijd of een avond met iets te veel wijn en vettigheden – het overkomt de besten onder ons – is een warme kop kamille geen overbodige luxe. Het stimuleert de galproductie, wat helpt bij het verteren van vetten, en kan winderigheid verminderen. Ik moet toegeven: op feestdagen zoals Kerst of Pasen, als de tafel overloopt van lekkers, heb ik standaard een paar zakjes kamille klaar liggen voor nadien. Geen fancy digestiefje, maar een eerlijk kopje thee dat doet wat het belooft.
Bij kinderen wordt kamille ook vaak ingezet bij buikpijn of krampjes. Denk aan baby’s met kolieken of peuters met een opgezette buik: een verdund kamille-aftreksel (let wel, zonder honing bij jonge kinderen) kan wonderen doen. En voor volwassenen met het prikkelbare darm syndroom (PDS) is kamille één van de kruiden die in milde gevallen vaak goed verdragen wordt.
Hoe bereid je kamillethee op de beste manier?
Goede kamillethee begint bij goede bloemen. Of je nu losse gedroogde bloemetjes koopt of zelf kamille hebt geoogst en gedroogd, zorg dat ze fris ruiken en hun gele hartjes goed zichtbaar zijn. Gebruik ongeveer één eetlepel gedroogde bloemen per kop water (250 ml). Overgiet de bloemen met kokend water, dek je kopje af en laat het zo’n 7 à 10 minuten trekken. Afdekken is belangrijk: veel werkzame stoffen zijn vluchtig en verdampen anders met de stoom.
Zeef daarna de bloemen eruit of verwijder het zakje. Je kunt eventueel een lepeltje honing toevoegen of een schijfje gember voor wat extra pit. Wie van experimentele mengelingen houdt, kan kamille ook combineren met munt, lavendel of citroenmelisse. Die kruiden versterken de kalmerende werking en voegen elk een eigen toets toe. In de zomer maak ik er zelfs ijsthee van – afgekoeld, met een beetje citroen en ijsblokjes, is dat verrassend verfrissend 🌼.
Drink je kamillethee liever therapeutisch, bijvoorbeeld bij slapeloosheid of stress, dan raad ik aan om het dagelijks te drinken, idealiter een uur voor het slapengaan. Niet gedachteloos achterover kappen, maar even echt de tijd nemen. Kaarsje erbij, boekje of gewoon stilte. Kleine dingen maken het verschil.
Zijn er bijwerkingen of situaties waarin je kamillethee beter vermijdt?
Hoewel kamille doorgaans als veilig beschouwd wordt, zijn er een paar kanttekeningen. Mensen met een allergie voor planten uit de composietenfamilie (zoals ambrosia of paardenbloem) kunnen ook gevoelig reageren op kamille. Denk aan huiduitslag, ademhalingsproblemen of jeuk – zeldzaam, maar het komt voor. Dus wie weet dat hij snel allergisch reageert, probeert best eerst een kleine hoeveelheid.
Ook tijdens de zwangerschap is enige voorzichtigheid geboden. Hoewel kamille vaak aangeraden wordt bij misselijkheid, zijn er ook bronnen die aangeven dat het in grote hoeveelheden samentrekkingen van de baarmoeder kan stimuleren. Af en toe een kopje? Meestal geen probleem. Maar liters per dag? Dat is geen goed idee.
Tot slot: gebruik je bloedverdunners of medicatie met kalmerende werking, dan kan kamille die effecten versterken. Overleg bij twijfel even met je arts of apotheker. Maar laat dat je niet meteen afschrikken – de meeste mensen drinken kamillethee jarenlang zonder ook maar één klacht. Het is net die eenvoud die het zo’n mooie bondgenoot maakt 🍃.
Waarom kamillethee een vaste plek verdient in je kruidentheecollectie
In een tijd waarin we vaak op zoek gaan naar ingewikkelde superfoods, mag kamille gerust een comeback maken. Het is een beetje de grootmoeder onder de kruiden: wijs, zachtaardig en altijd op het juiste moment aanwezig. Of je nu moeite hebt met inslapen, een opgeblazen gevoel hebt na de lunch of gewoon een moment van rust zoekt na een drukke dag – kamillethee biedt een warm plekje in een wereld die vaak te snel draait.
Ik zou iedereen aanraden om een klein potje gedroogde kamillebloemen in huis te halen. Het is goedkoop, lang houdbaar en multifunctioneel. En wie weet, misschien herontdek je iets dat je grootouders allang wisten: dat in de eenvoud van een kopje thee, echte rust schuilt.